Lojistik ve yan sanayi

Avrupa’nın en doğu ucunda, Kafkaslara açılan en önemli limanlarından birine sahip olan ve tarihi İpek yolunun üzerinde karayla denizin kesiştiği noktada yer alan Rize lojistik açıdan önemli bir potansiyele sahiptir.

Rize ili lojistik anlamında;

• Doğu-batı, kuzey-güney yönlü önemli kara yolu ağ bağlantıları,

• Asya-Avrupa arası geçişlerde önemli bir güzergâhta bulunması,

• Mevcut turizm ve ticaret potansiyeli,

gibi sahip olduğu özellikleriyle yatırımcılara önemli fırsatlar sunmaktadır. Ayrıca, ilin lojistik açısından önemi Rize Organize Sanayi Bölgesi’nin faaliyete geçmesi ve Ovit Tüneli’nin tamamlanmasıyla daha da artmıştır. Doğu Karadeniz Endüstriyel Gelişim Bölgesinin de yapılmasıyla lojistik altyapı ve avantajlarının daha da gelişmesi öngörülmektedir. Yıl boyu ülkenin her tarafına kolayca ulaşım olanağı bulunan Rize ilinde Bağımsız Devletler Topluluğu’ndan gelen turistler için Rize-Batum, Rize-Tiflis arası otobüs seferleri de yapılmaktadır. Doğu Karadeniz sahil şeridi üzerinde yer alan Rize’de ulaşım kara yolu, hava yolu ve deniz yoluyla yapılmaktadır. Demir yolu ağı ilde mevcut değildir.

Hava Yolu

Hâlihazırda, hava yoluyla ulaşım, Rize’ye 14 Mayıs 2022 tarihi itibarıyla açılışı yapılan Rize-Artvin Havalimanı’ndan sağlanmaktadır. Rize-Artvin Havalimanı ile ulaşım altyapısına önemli katkı sağlanmaktadır. Yeni açılmış bir havalimanı olmasına rağmen 2022 yılı içinde 7 aylık bir sürede 526.880 yolcu Rize-Artvin Havalimanını kullanmıştır. Bu yolcu sayısıyla Rize-Artvin Havalimanı 57 havalimanı içinde 2022 yılında en çok yolcu taşıyan 24’üncü havalimanı konumundadır. 2023 yılında yurtiçi ve yurtdışı seferlerin ve taşınan yolcu sayısının artacağı öngörülmektedir. 2022 yılı Rize-Artvin Havalimanına ait bilgiler Tablo 18’de verilmiştir

Kara yolu

Ulaşımda ağırlığın kara yolunda olduğu Rize ilinde Türkiye’nin her yerine kara yolu bağlantısı vardır. Rize ilinde kara yolu ulaşımı olarak hizmet veren 512 km il ve devlet yolu ve 7.162 km köy yolu bulunmaktadır. Rize’de 2022 yılında 38.356 adet otomobil bulunmakta ve oto-mobil başına yaklaşık 9 kişi düşmektedir.

Batıda 76 km ile Trabzon’a, güneyde İkizdere ilçesi üzerinden 251 km ile Erzurum’a, doğuda ise 159 km ile Artvin’e ve 109 km ile de Sarp Sınır Kapısı’na kara yoluyla bağlantılıdır. Karadeniz ekseninin, Doğu Avrupa ve Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleriyle yakın bağlar oluşturması beklenmektedir. Aynı zamanda bu aks, art bölgedeki iç kara merkezleri için de önemli bir açılım sağlayacaktır. Bu kapsamda Samsun’dan Sarp’a kadar uzanan 542 kilometrelik Karadeniz Sahil Yolu bölgenin ticaret ve turizminin gelişmesinde önemli rol oynamaktadır. Bu yol, Batı Karadeniz Sahil Yolu ile birleşerek ve üçüncü boğaz geçişine bağlanarak dünyanın en önemli sahil yollarından biri olabilecektir.

Karadeniz’in turizm ve ticaret potansiyelini hareke-te geçirmek için batıya doğru olan bağlantıların yanı sıra güneye doğru inen yollara ihtiyaç duyulmaktadır.

2018 yılında tamamlanan Rize-Erzurum arasındaki Ovit Tüneli projesiyle iller arası ulaşım 12 ay sürdürülebilir hale gelmiştir. Tünel sayesinde Akdeniz ve GAP bölge-siyle Karadeniz’in ulaşımı daha kolay ve hızlı bir şekilde gerçekleşmektedir. Ovit Tüneli 14 km boyunda çift tüp ve 1,5 km. uzunluğunda çığ tünellerinden oluşmaktadır.

Rize Limanı

228,6 milyon USD büyüklükteki 2022 yılı ihracatının %60’ı deniz yo-luyla gerçekleştirilmiştir. Bu anlamda dış ticaret için çok önemli yere sa-hip olan Rize limanı, Doğu Karadeniz limanları içerisinde gelişmeye mü-sait topografik durumda olan limanlardan birisidir. Liman, konumu itibarıyla kara yolu hatlarına bağlı olup Trabzon, Hopa, Rusya limanları ve İkizdere-Erzurum üzerinden İran bağlantısıyla Karadeniz Bölgesi için kestirme transit yol merkezidir. Limanın hinterlandını doğusunda kara yolu ile Hopa ve Gürcistan, Kuzeyinde tarifeli RoRo hattıyla Gürcistan’ın Poti limanı, Güneyinde ise İran oluşturur. Limanın 170.000 m2 geri sahası 11.000 m2 kapalı alana sahip olup en uzun rıhtımı 200 metredir.

Tablo 19’da Rize Liman İşletmesinden derlenen bilgilerle Rize Limanı’nın diğer önemli limanlara olan mesafesi gösterilmiştir. Tabloda Rize Limanı’nın özellikle Gürcistan’ın Poti Limanı’na yakınlığı dikkat çekmektedir.